Tay chân miệng là căn bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và nó diễn ra quanh năm. Nhằm có thể giúp cho các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về căn bệnh này để bảo vệ tốt cho con em mình. Trong bài viết dưới đây, Anlinhco sẽ chia sẻ kỹ hơn về bệnh tay chân miệng là gì cũng như các dấu hiệu nhận biết và cách điều trị căn bệnh tay chân miệng như thế nào? Cùng tìm hiểu nhé!
Bệnh tay chân miệng là gì?
Bệnh tay chân miệng (HFMD) được coi là bệnh truyền nhiễm có thể tiến triển thành dịch do vi-rút đường ruột gây ra. Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 là hai loại tác nhân gây nhiễm trùng (EV71). Tổn thương da và bóng nước trên màng nhầy, đặc biệt là ở miệng, bàn tay, bàn chân, mông và gối, là những triệu chứng chính của bệnh.
Bệnh tay chân miệng chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa do nước bọt, bỏng nước và phân của trẻ em bị bệnh. Do đó, các yếu tố của các hoạt động nhóm, chẳng hạn như đi học mẫu giáo và sân chơi, là những yếu tố nguy cơ lây truyền bệnh và dễ dàng được xác định là dịch bệnh.
Bệnh tay chân miệng xuất hiện quanh năm. Tuy nhiên, bệnh có xu hướng nghiêm trọng hơn và kéo dài vào mùa hè hàng năm. Bệnh có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm. Những biến chứng đó thường do EV71 gây ra. Các biến chứng này có thể là:
- Biến chứng liên quan đến não: Chẳng hạn như viêm màng não và viêm não. Giật mình, ngủ gật, run chân tay, mắt ngược, rung giật nhãn cầu, yếu chân tay, co giật, hôn mê là các biểu hiện của bệnh.
- Viêm cơ tim, phù phổi đột ngột, tăng huyết áp, suy tim và trụy mạch máu là một trong những hậu quả tim mạch và hô hấp có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị.
Nguyên nhân gây của bệnh tay chân miệng là gì?
Enterovirus, đặc biệt là Coxsackie A16 và Enterovirus loại 71, là thủ phạm chính đằng sau bệnh tay chân miệng. Virus Coxsackie A16 nói riêng có ít tác dụng phụ về thần kinh và có thể tự biến mất trong vài ngày. Ngược lại, enterovirus loại 71 (EV71) có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não, viêm phổi và viêm cơ tim.
Một số chủng vi-rút nhóm A khác, bao gồm Coxsackie A4-A7, A9 và A10, cũng như vi-rút Coxsackie nhóm B (B1-B3 và B5), cũng có thể gây bệnh ngoài Coxsackie A16 và Enterovirus loại 71.
Nhận biết dấu hiệu bệnh qua từng giai đoạn
Các triệu chứng ban đầu của bệnh tay chân miệng gần như giống hệt nhau, khiến bạn dễ nhầm lẫn với các bệnh khác bao gồm sốt nhẹ, kiệt sức và chán ăn. Dựa vào các kiểm tra lâm sàng bệnh có thể được chia là 4 giai đoạn sau:
Giai đoạn 1
Là một giai đoạn ủ bệnh, việc xác định thường rất khó khăn vì trẻ em thường không có các đặc điểm cụ thể. Thời gian này kéo dài từ 3 đến 7 ngày.
Giai đoạn 2
Đây được coi là giai đoạn khởi phát. Trong vòng 1-2 ngày sau thời gian ủ bệnh, đứa trẻ biểu hiện một số triệu chứng như sốt nhẹ, đau họng, chán ăn và quấy khóc…Đây là giai đoạn các bậc cha mẹ sẽ bị nhầm tưởng trẻ bị sốt hoặc cảm. Sốt cao hoặc sốt kéo dài hơn 2 ngày , trẻ rất có thể là triệu chứng của các biến chứng viêm não.
Giai đoạn 3
Khi đến giai đoạn này các triệu chứng chính của bệnh sẽ rõ rệt hơn kéo dài từ 3 đến 10 ngày. Lở loét miệng và phát ban sẩn, ban đỏ, bóng nước là các triệu chứng bệnh tay chân miệng mà trẻ nhỏ gặp phải thường xuyên nhất.
Lở loét miệng: Trẻ sẽ bị phát ban như những chấm đỏ nhỏ trên vòm miệng, đầu lưỡi hoặc bên trong miệng. Sau đó 1 hoặc 2 ngày sau bắt đầu sốt. Trẻ phát triển chứng chán ăn do vết loét đau khi nuốt. Ngoài ra, các vết ban cũng phát triển thành bóng nước (2-3 mm).
Phát ban da: Các chấm đỏ phẳng hoặc thô ráp xảy ra trên bề mặt da, thường là ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, khuỷu tay và mông. Những tổn thương da này sau khi chúng đã lành, chúng thường không ngứa, đau hoặc để lại nhiều vết sẹo.
Tuy nhiên, cần cẩn trọng tại giai đoạn vì nó dễ xảy ra nhiều biến chứng về hô hấp, thần kinh và tim mạch.
Giai đoạn 4
Đây là giai đoạn các biểu hiện bệnh giảm dần, bệnh cũng đang được đẩy lùi. Các bậc phụ huynh không nên chủ quan và cần chăm sóc trẻ cẩn thận cho đến khi trẻ hoàn toàn bình phục. Nếu không có bất kỳ biến chứng nào xảy ra, giai đoạn này đến sau 7 ngày khởi bệnh.
Trong trường hợp, sau 7 ngày mà bệnh vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm thì cần nhanh chóng thuê xe cấp cứu để đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất điều trị kịp thời.
Cách điều trị bệnh tay chân miệng là gì?
Nguyên tắc của điều trị
Vì hiện nay không có cách điều trị hiệu quả cho tay chân miệng, sức đề kháng của trẻ em cần được nâng cao và điều trị triệu chứng. Giám sát để xác định sớm các vấn đề và xử lý chúng cho phù hợp. Hãy chắc chắn rằng trẻ ăn đủ dinh dưỡng và tăng cường sức khỏe thể chất của họ.
Các cách điều trị
Chăm sóc trẻ tốt sẽ làm giảm khả năng xảy ra các biến chứng nghiêm trọng và hỗ trợ quá trình chữa bệnh sớm hồi phục nhất. Có 3 yếu tố trong quá trình chăm sóc mà cha mẹ cần đặc biệt chú ý:
Cách ly cho trẻ
Trong những môi trường đông đúc như nhà trẻ, trường học và những nơi công cộng, căn bệnh tay, chân, miệng cực kỳ dễ lây lan. Do đó, điều quan trọng là phải tách trẻ em bị bệnh khỏi những đứa trẻ khác và người lớn trong gia đình ngay khi một đứa trẻ bị bệnh được phát hiện.
Trẻ không nên được đưa đến trường trong vòng 10 đến 14 ngày kể từ ngày bị bệnh. Ngoài ra, phụ huynh phải theo dõi các biểu hiện bệnh của trẻ để kịp thời ngăn chặn biến chứng xấu. Để ngăn ngừa lây nhiễm sang những người khác, người lớn đang chăm sóc trẻ em cũng phải đeo khẩu trang và thường xuyên rửa tay.
Chế độ dinh dưỡng
Chán ăn là biểu hiện phổ biến ở trẻ mắc các bệnh về tay, chân, miệng do vết loét miệng gây tổn thương và gây đau đớn. Để trẻ có thể ăn nhiều hơn, cha mẹ nên cung cấp cho chúng những thực phẩm mềm, dễ nuốt và đơn giản để tiêu hóa.
Để bổ sung đúng cách các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ em, nên cho trẻ ăn nhiều lần trong ngày và chú ý đến thành phần dinh dưỡng của các món ăn.
Hạn chế thực phẩm quá cay hoặc nóng vì chúng có thể làm nặng thêm tình trạng đau miệng và cổ họng của con bạn. Do trẻ bị sốt và chán ăn, điều quan trọng là phải bổ sung nước cho trẻ. Nên cho trẻ ăn bình thường ngay khi chúng bắt đầu có dấu hiệu giảm bệnh.
Gìn giữ vệ sinh
Không nên hạn chế tắm khi chúng bị bệnh về tay, chân miệng. Tuy nhiên, nên tắm trẻ bằng xà phòng kháng khuẩn trong môi trường kín khí.
Đồ dùng trẻ em bao gồm bình sữa, đồ dùng vệ sinh cá nhân, dụng cụ ăn uống và đồ chơi nên được sử dụng riêng hoặc làm sạch thường xuyên để giữ cho chúng không có vi trùng.
Thay quần áo và tã thường xuyên là cần thiết và nên được sát trùng chuyên khoa. Tuần đầu tiên của bệnh tay chân miệng có thể dễ lây lan nhất, mặc dù vi-rút có thể tiếp tục sống trong phân đến vài tháng sau đó. Do đó, nên xử lý chất thải và phân một cách an toàn và thích hợp.
Một số sai lầm cần tránh trong cách điều trị cho bé
Khi trẻ bị phồng rộp nhiều hơn, cha mẹ thường xuyên lo lắng, nhưng điều này chứng minh rằng tình trạng này nhẹ hơn những mụn nước bị nổi dưới da. Áp dụng thuốc xanh cho nốt mụn nước là một sai lầm phổ biến mà các bậc cha mẹ mắc phải. Điều này làm mờ hình dạng và khiến bác sĩ khó chẩn đoán bệnh hơn.
Không nên dùng thuốc kháng sinh cho trẻ em không bị loét miệng hoặc bội nhiễm vào thời điểm này vì cơ thể trẻ rất yếu. Dùng quá nhiều kháng sinh có thể gây tác dụng phụ đối với các cơ quan của cơ thể và làm trầm trọng thêm bệnh.
Như vậy, bài viết trên đây chúng tôi đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh tay chân miệng là gì cũng như cách điều trị và phòng ngừa như thế nào? Mong rằng, từ những kiến thức mà chúng tôi chia sẻ có thể giúp bạn bảo vệ cho con em mình tránh khỏi căn bệnh này tốt hơn.